Prawo budowlane i regulacje dotyczące rozbiórek oraz prac ziemnych co jakiś czas są nowelizowane – to ważne, by przy planowaniu inwestycji mieć aktualną wiedzę. W 2025/2026 roku pojawiły się zmiany, które mogą wpływać zarówno na zakres dokumentacji, jak i odpowiedzialność inwestora lub wykonawcy. Warto je znać, by uniknąć opóźnień, kar czy problemów formalnych.
Co się zmieniło / na co zwrócić uwagę?
1. Ujednolicenie i aktualizacja tekstu Prawo budowlane
- W marcu 2025 r. opublikowano nowy jednolity tekst Prawa budowlanego.
- Nowe wydanie ustawy zawiera aktualizacje definicji i reguł, co oznacza, że przy kolejnych inwestycjach – zwłaszcza rozbiórkach i pracach ziemnych – należy sprawdzić, czy zakwalifikowanie obiektu / prac nie zmieniło się po nowelizacji.
- Nowe definicje „budynku” i „budowli”
- Od stycznia 2025 r. zmieniono definicje „budynku” i „budowli”. To ma za zadanie ujednolicić interpretacje i wyeliminować niejasności.
- W praktyce oznacza to, że obiekty czy konstrukcje – dotychczas być może traktowane jako budynki – mogą zostać przekwalifikowane jako budowle i odwrotnie. To może mieć wpływ np. na to, czy dana struktura wymaga pozwolenia, jakie ponosi obciążenia podatkowe, a także na zakres dokumentacji.
- W kontekście rozbiórek / przygotowania terenu: jeśli klasyfikacja obiektu się zmieni – należy przeanalizować na nowo wymogi formalne (czy potrzebne pozwolenie, zgłoszenie, jakie procedury).
- Deregulacja: rozszerzenie katalogu przypadków, kiedy nie jest wymagane pozwolenie na budowę / zmniejszenie obowiązków formalnych
- Nowelizacja z 2025 rozszerza wykaz sytuacji, w których nie jest wymagane pozwolenie na budowę – co może uprościć niektóre działania inwestycyjne.
- Jednocześnie nowelizacja zakłada uproszczenia procedur, co ma skrócić czas inwestycji i zmniejszyć formalności administracyjne.
- Zaostrzone wymagania formalno-projektowe w innych obszarach: dokumentacja, plan zagospodarowania terenu, projekt architektoniczno-budowlany
- Nowelizacja z 2025 wymaga bardziej precyzyjnej, pełnej dokumentacji projektowej: projekt architektoniczno-budowlany, plan zagospodarowania działki/terenu-z dokładnym opisem obiektów, ich przeznaczenia, zakresu prac, wpływu na środowisko.
- Dotyczy to także sytuacji rozbiórek, przebudów i prac ziemnych. Jeśli teren jest zmieniany (np. niwelacja, usuwanie gruntu, wykopy) – należy zadbać o odpowiednią dokumentację, by przedsięwzięcie było zgodne z prawem.
- Nowe wymagania środowiskowe, gospodarka odpadami budowlanymi i segregacja gruzu
- Nowa ustawa o odpadach (i zmiany w tej materii, obowiązujące od 1 stycznia 2025) nakłada obowiązek segregacji odpadów z budowy i rozbiórki – m.in. drewno, metale, szkło, plastiki, surowce mineralne (beton, cegły, gruz itp.).
- Oznacza to, że przy pracach ziemnych i rozbiórkowych – w tym przy remediacji, niwelacji, wykopach – trzeba przewidywać i planować odpowiednią gospodarkę odpadami. To realny obowiązek formalny, a nie tylko rekomendacja.
- Zmiany w procedurach inwestycyjnych, możliwe ułatwienia dla inwestorów (np. przenoszenie pozwolenia) – ale ich wpływ na grunty, prace ziemne, rozbiórki jeszcze niepewny
- W projekcie nowelizacji Prawa budowlanego przewidziano możliwość częściowego przenoszenia pozwolenia na budowę – czyli, zamiast całego pozwolenia, część uprawnień budowlanych mogłaby być przekazana nowemu inwestorowi. To może wpłynąć na elastyczność przy dużych przedsięwzięciach.
Co to znaczy dla inwestora / wykonawcy
- Trzeba dokładnie sprawdzić, czy planowana inwestycja wymaga pozwolenia na rozbiórkę czy wystarczy zgłoszenie – w zależności od wielkości, rodzaju obiektu, jego wysokości, a także odległości od granic działki.
- Dokumentacja musi być kompletna – brak wymaganych załączników może skutkować wstrzymaniem prac.
- Przy pracach ziemnych i remediacji warto uwzględnić przepisy ochrony środowiska i gospodarki odpadami – to często wymaganie przy gruntach skażonych lub przy usuwaniu większej ilości gruzu / odpadów.
- Korzystając z doświadczonej firmy (jak RB Atlas), warto podkreślić, że zna te regulacje – to może być przewaga konkurencyjna i budować zaufanie klienta.
Rekomendacje
- Przy każdym nowym projekcie – sprawdź aktualny stan przepisów prawa budowlanego i lokalnych planów zagospodarowania przestrzennego.
- Przy rozbiórce – oceń czy obiekt wymaga pozwolenia, czy wystarczy zgłoszenie; przygotuj pełną dokumentację.
- W przypadku większych prac – uwzględnij wymagania związane z ochroną środowiska, gospodarowaniem odpadami, remediacją (jeśli działka wymaga).
- W razie wątpliwości – skonsultuj się z prawnikiem budowlanym lub specjalistą ds. ochrony środowiska.
